Για την Εθνική Αντίσταση...

Σήμερα 27 Νοεμβρίου είναι η επίσημη επέτειος της Εθνικής Αντίστασης του 1941-1944 । Συμμετέχοντας και εμείς στην επέτειο παραθέτουμε τρία γεγονότα που αφορούν την ιστορία του σχολείου μας και της γειτονιάς μας και αναφέρονται στη δράση νέων ανθρώπων που έδωσαν τη ζωή τους στους αγώνες για τη λευτεριά

29 Αυγούστου 1944
Λίγο πιο κάτω από το σχολείο μας, επι της Συγγρού στο Περιβολάκι που τότε ήταν γνωστό σαν ρέμα του Φίξ , εκτελέστηκαν απ' τους Γερμανούς έξι νέοι της ΕΠΟΝ Ανάμεσα τους και ο δεκαεπτάχρονος μαθητής του ΣΤ' Γυμνασίου Αρρένων - της "7ης τάξης" - Πέτρος Καποτάς Οι υπόλοιποι πέντε ήταν : η Αγγελική Κούλα (Ξανθούλα) , ο -φοιτητής της Νομικής- Κώστας Δημητριάδης , ο Τάσος Ιωαννίδης και ο υπαξιωματικός Παύλος Παπακωνσταντίνου

Το μνημείο των πεσόντων στο Περιβολάκι

Για τον ηρωικό θάνατο των έξι νέων η Έλλη Αλεξίου στο διήγημα της "Προσοχή Συνάνθρωποι" περιγράφει :

"Έτσι όλοι ζούσαν με το φόβο. Μόνον οι συνεργάτες των Γερμάνων , που είχαν οι Γερμανικές ταυτότητες , οι λογής δοσίλογοι , που ήσαν εφοδιασμένοι με ψεύτικες ταυτότητες μυστικού αστυνομικού , η όσοι ήσαν μέλη της Εσπό , της Γκεστάπο , των Ες Ες , της Γερμ Κατασκοπείας οι διερμηνείς , αυτοί όλοι απαλλάσσονταν κι από τα «μπλόκα» κι από όλους τους κινδύνους… Με λίγα λόγια οι έντιμοι διώκονταν , και οι φαύλοι απολάβαιναν , και κοιμούνταν γαλήνιοι κι ανενόχλητοι στα σπίτια τους...

......Οι δρόμοι εξακολουθούσαν να’ναι έρημοι । Οι άνθρωποι βουβοί και τρεμάμενοι παραφύλαγαν πίσω από τα κλεισμένα σπίτια , και μόνο η Κούλα και οχτώ άλλα παιδιά , μαζεμένα δίπλα στα καμένα σπίτια , οδός Γεν। Κολοκοτρώνη σε ένα μαγαζί , συζητούσαν , λάβαιναν μέτρα για το από τώρα και έπειτα। Προτού τελειώσουν. Τους κύκλωσαν τσολιάδες και Γερμανοί με προτεταμένα τα όπλα. Τρία παιδιά πήδηξαν από τα παράθυρα και τρέχοντας, αλλάσσοντας δρόμους. Τους πέντε που μείνανε , τους οδήγησαν προς τη γέφυρα εκεί πιο κάτω τους κατέβασαν στο ποτάμι , όπου και τους εκτελέσανε οι τσολιάδες. Κανένας τους δε δέχτηκε να μαρτυρήσει ό,τι τους ζητούσαν. Την Κούλα , που δεν είχε κατεβεί στο ποτάμι και που την εξεβίαζαν κι αυτή να κάμει ομολογίες.

-Εκτελέστε με! Για να μη ματαιοπονείτε…

Ζήτησαν ύστερα να την κατεβάσουν στο ποτάμι – Γερμανοί αυτοί.

-Εδώ να με εκτελέσετε , τους είπε για να βλέπει ο κόσμος τα εγκλήματά σας… "

Αξίζει να σημειώσουμε ότι αυτόπτης μάρτυρας της εκτέλεσης στις όχθες του Ιλισού ήταν -παιδί τότε - ο ναύαρχος ε।α και επίτιμος αρχηγός ΓΕΝ , Λεωνίδας Βασιλικόπουλος , που είναι επίσης απόφοιτος του ΣΤ' Γυμνασίου Αρρένων


5 Σεπτεμβρίου 1944

Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου, η δεκαεπτάχρονη ηρωίδα της αντίστασης ήταν μαθήτρια του Γ' Γυμνασίου Θηλέων ,που ήταν μαζί με το ΣΤ' Γυμνάσιο Αρρένων τα σχολεία της γειτονιάς την εποχή εκείνη ( Το κεντρικό κτήριο του σχολείου στεγαζόταν στην οδό Νάκου, στην απέναντι πλευρά της Καλλιρόης , στο ύψος του Αγίου Παντελεήμονα )
Η Ηρώ ήταν άριστη μαθήτρια και μιλούσε τέσσερις γλώσσες 'Εμεινε στην ιστορία για τη θαρραλέα στάση της απέναντι στους κατακτητές . Όταν τη βασάνιζαν οι χιτλερικοί στην οδό Μέρλιν, αναφέρεται ότι τους "μαστίγωνε" στη γλώσσα τους।Όταν συνελήφθη για πρώτη φορά, ο εύπορος πατέρας της κατάφερε να την ελευθερώσει। Λίγο πριν την αποχώρηση των Γερμανών, συμμετείχε στην ανατίναξη ενός τρένου που μετέφερε πυρομαχικά και έτσι συνελήφθη ξανα . Εκείνη τη μέρα είχε τελειώσει τις απολυτήριες εξετάσεις του Γυμνασίου. Επί τέσσερα μερόνυχτα τη βασάνιζαν να μαρτυρήσει τους συνεργάτες της. Αλλά ούτε τα βασανιστήρια ούτε οι δελεαστικές προτάσεις που τις έκαναν απέδωσαν.Έτσι στις 5 Σεπτεμβρίου του 1944, μαζί με άλλους 49 κρατούμενους, οδηγήθηκε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής ,οπου εκτελέστηκε.

Ο καθηγητής των γαλλικών της, κ. Ξενοφώντας Αστεριάδης ,του Γ Θηλέων, της αφιέρωσε τους παρακάτω στίχους :
«Είχεν τόσον ωραία ψυχή η Ηρώ
Όσον θαρρώ πως λίγες άλλες
τόσο μεγάλες στο κόσμο βρίσκονται ψυχές
ευγενικές ευσπλαχνικές ηρωϊκές»

και οι συμμαθήτριες της του Γ΄Γυμνασίου Θηλέων ανέφεραν στον επιμνημόσυνο λόγο τους :

«…γιατί δέχτηκες το θάνατο που μπορούσες να αποφύγης . Κι όταν οι δήμιοί Σου, οι θηριώδεις Ούννοι Σου πρότειναν στο Χαϊδάρι να ανταλλάξης τη ζωή σου με τη συνεργασία τους με τη προδοσία ,Συ ωραία και μεγαλόπρεπη γόησσα και περήφανη Ελληνίδα πέταξες στα μούτρα τους τη συγκατάβαση με την Ελληνικότατη απάντηση :

“Δέχομαι το θάνατο Προδότρα και συνεργάτριά σας δε θα γίνω ποτέ”

Έτσι μιλάν οι Ελληνίδες Σαν τέτοια γνήσια συνειδητή γιομάτη κατανόηση της αποστολής σου μα και της θύσιας δε μπορούσε παρά έτσι να μιλήσης Και το κορμί το ωραίο το ευγενικό κύλισε άψυχο πια…»

Η ζωή της και ο ηρωικός θάνατός της έγινε ταινία με τίτλο "17 σφαίρες για έναν άγγελο" με πρωταγωνίστρια την Μαίρη Βιδάλη.

9 Αυγούστου 1944

Λίγες μέρες πρίν ,τα ξημερώματα της 9ης Αυγούστου οι Γερμανοί με τους ντόπιους συνεργάτες τους έκαναν μπλόκο στο Δουργούτι και συγκέντρωσαν περίπου 1200 άντρες της περιοχής ।Εκατόν είκοσι εκτελέστηκαν επι τόπου και άλλοι εξακόσιοι στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης .Το μνημείο που έχει ανεγερθεί στο Δουργούτι επισκέφθηκε πέρισυ η ομάδα μας .

Δείτε εδώ τη σχετική ανάρτηση .


Πηγές :
- "Κουκάκι Φιλοπάππου Γαργαρέττα" των Μάρω Βουτιούκα και Βασίλη Μεγαρίδη , εκδόσεις Φιλιππότη , Αθήνα 2006
- "Δρόμος πρός τήν Θυσία . Ηρώ Π Κωνσταντοπούλου" , Αθήνα 1975.
- "Προσοχή συνάνθρωποι " της Έλλης Αλεξίου , εκδόσεις Καστανιώτη , Αθήνα 1978
- Αρχείο του ΣΤ' Γυμνασίου Αρρένων


Χριστίνα Ζάχου , Αζουλέτα Λαούδη , Σωτήρης Μπουντούρης και Θανάσης Πετράκος .